Uzun zamandır yararları ve zararları tartışmalı bir konu haline gelen (benim de şimdiye kadar evime asla sokmadığım) antibakteriyel sabunların satışına FDA’dan yani Amerikan Gıda ve İlaç Daire’sinden yasak geldi. Bildiri 2 Eylül Cuma günü FDA’nın resmi sitesinde yayınlandı.

Bundan sonra Amerika’da antibakteriyel sabunlar satılamayacak.

Peki ama neden?

Antibakteriyel sabunların cilt yüzeyindeki bakterileri normal sabunlara göre daha etkili yok ettiği, başka bir değişle antibakteriyel sabunların normal sabunlara göre cildi daha iyi temizlediği zaten tartışma konusuydu. Acaba antibakteriyel sabunların normal sabunlara karşı bir üstünlükleri var mıydı?

Bir diğer tartışılan konu ise bu tür sabunların formüllerinde yer alan “triclosan” maddesinin insan sağlığı açısından bilinen bir zararının olup olmadığıydı.

Eğer antibakteriyel sabunların normal sabunlardan bir üstünlükleri yoksa, bu sabunları daha üstünmüş, bakterilerden kurtulmamız için bu sabunlara ihtiyacımız varmış gibi göstermek tüketicileri yanıltmak demekti.

Diğer yandan eğer “triclosan” maddesi insan sağlığı açısından bir tehlike arz ediyorsa, bu maddeyi içeren sabunlar halkın bir çoğu için tehlike unsuru taşıyordu.

İşte bu iki nokta üzerinde uzun bir zaman önce başlattığı dosyayı geçtiğimiz Cuma günü itibariyle kapatan FDA, bu sabunların satışını resmen yasakladı.

İşte FDA’nın antibakteriyel sabunların satışını yasaklamasının nedeni

FDA’nın resmi sitesinde yer alan duyuruyu şu şekilde özetleyebilirim:

“Hastalıkları önlemede antibakteriyel sabunların normal sabunlara göre daha etkili olduklarını gösteren bilimsel bir çalışma mevcut değildir. Antibakteriyel sabun kullanmanın faydaları bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

FDA antibakteriyel sabun satmayı sürdürmek isteyen ve ilgili maddeleri formüllerinde kullanan üreticilerden 2013 yılında güvenlik ve yararlılık raporu istemiş, fakat çok az bir bilgi temin edilebilmiştir. İşte bundan dolayı FDA “triclosan” ve “triclocarban” gibi aktif içerik içeren antibakteriyel sabunların (sıvı, köpük, jel, kalıp ve vücut jeli şeklinde satılan sabunların) satışına yasak getirmiştir. Bu yasağa el dezenfektanı için satılan mendiller ve hastanelerde kullanılan dezenfektanlar dahil değildir.

Antibakteriyel sabun, diğer sabunlarda yer almayan bazı aktif içerikler kullanılarak elde edilen ve üzerlerinde antibakteriyel ifadesi bulunan sabunlardır. Bu sabunların hastalıkların yayılmasını engellemede, elleri dezenfekte etmede normal sabunlardan herhangi bir üstünlükleri bulunmamaktadır.

Bu ürünlerde kullanılan “triclosan” maddesinin hayvanlar üzerinde yapılan sonuçlarına bakıldığında bazı hormonların işleyişinin değiştirdiği saptanmıştır fakat insanlar üzerindeki etkisi henüz bilinmemektedir. Bu konuda daha fazla araştırmaya gerek duyulmaktadır.

Ayrıca triclosan üzerinde yürütülen laboratuar çalışmalarında bu maddenin bakterileri antibiotiklere karşı dayanıklı hale getirme olasılığı bulunmuştur.

FDA’nın yasağı benzalkonium chloride, benzethonium chloride ve chloroxylenol maddelerini içermiyor ve üreticiler bu üç madde için güvenlik datası sunmak zorundadırlar. Bu üç madde dışında 19 aktif içeriği formüllerinde barındıran üreticiler bu içerikleri formüllerinden çıkartmak durumundadırlar aksi halde ürünlerini satışa sunamayacaklardır.”

Bu arada hatırlatmakta fayda var; FDA ürünlerin içeriklerini denetlemiyor. Ürün içeriklerinin denetlenmesi işini tamamen firmalara bırakıyor. Eğer belirli bir içerik hakkında sağlığı tehdit ettiği vb. şikayeti gelmesi durumunda ya da bir vaka durumunda yukarıdaki örnekte olduğu gibi firmalardan bilimsel araştırma talep ediyor. Firmalar bilimsel olarak güvenirliği vb. kanıtlayamadığı taktirde FDA yasak getirerek ürün satışını durdurabiliyor.

Her zaman belirttiğim gibi ürünler üzerinde yer alan göz alıcı ifadelere değil ürün etiketlerine bakarak alışveriş yapın. Bu konuda bilgilenmek için ilgili resmi siteleri takip edebilir ya da belirli aralıklarla yayınladığım araştırma yazılarımı buradan okuyabilirsiniz.

Triclosan maddesinin sadece antibakteriyel sabunlarda bulunmadığını kozmetik ürünlerde (özellikle sivilceye karşı ürünlerde) ve diş macunlarında da kullanıldığını hatırlatmak isterim. Evinizde bulunan ürünlerin triclosan içerip içermediğini anlamak için ürünün içerik etiketini okumanız yeterli.

Kozmetik sektörünü yakından ilgilendiren diğer güncel haberler ve yazılar için Bollove Beauty’i takip etmeyi unutmayın. (Instagram: @bollove_beauty)

Ceyda Sinağ

Ref.

http://www.fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm378393.htm

https://archive.epa.gov/pesticides/reregistration/web/html/index-316.html